NOTATKA Z FILMU CHEMIA ŻYCIA (6) TŁUŚCIUTKIE LIPIDY

 

NOTATKA Z FILMU

CHEMIA ŻYCIA (6) TŁUŚCIUTKIE LIPIDY
 

Lipidy - budowa cząsteczkowa

lipidy to estry glicerolu i kwasów tłuszczowych:

- glicerol - alkohol o trzech grupach hydroksylowych (OH) 

- kwasy tłuszczowe - to długie łańcuchy wodorowęglowe z grupą karboksylową na końcu; mogą być nasycone (brak podwójnych wiązań) i nienasycone

Wiązanie estrowe - powstaje między grupą hydroksylową glicerolu a grupą karboksylową kwasu tłuszczowego

Klasyfikacja lipidów

- proste:

• właściwe (obojętne),
• woski

- złożone

• fosfolipidy
• glikolipidy

- izoprenowe

• steroidy
• karotenoidy

*to jest podział bardzo uproszczony!

Tłuszcze obojętne (właściwe) - to po prostu estry glicerolu i kwasów tłuszczowych 

Funkcje: tkanka tłuszczowa (sadełko :3 ) - rezerwa energetyczna, termoizolacja

Woski - bardzo złożone lipidy, skomplikowana budowa
Funkcje: ochronne - u roślin i zwierząt, ochrona przed wysychaniem, utratą wody ale też nasiąkaniem

Tłuszcze złożone - fosfolipidy i glikolipidy; do glicerolu dołączona reszta cukrowa lub reszta fosforanowa   + cholina ; dlatego mają charakter amfipatyczny (biegun hydrofobowy i biegun hydrofilowy)
Funkcje: tworzą błony komórkowe wraz z glikokaliksem

Lipidy izoprenowe - najbardziej skomplikowane cząsteczki wśród lipidów; składają się głównie z podjednostek izoprenu połączonych w różnych kombinacjach.
wśród lipidów izoprenowych wyróżniamy np:
- steroidy - zawsze 4-pierścieniowa struktura; np. estradiol, kortyzon, cholesterol
- karotenoidy - dłuuuuugie polimery izoprenu; dla roślin - barwniki pomocnicze; dla nas - antyoksydanty

Cholesterol - klasyczny steroid

Steroidy - funkcje na przykładzie cholesterolu:

1. wchodzi w skład błon komórkowych zwierząt, stabilizując je

2.  z cholesterolu syntetyzowane są kwasy żółciowe – składniki żółci,

3. z cholesterolu wytwarzane są hormony steroidowe – czyli hormony płciowe i hormony kory nadnerczy,

4. z cholesterolu powstaje witamina D