NOTATKA Z FILMU CHEMIA ŻYCIA (1) SKŁAD CHEMICZNY ORGANIZMÓW, MIKRO- I MAKROELEMENTY

NOTATKA Z FILMU

CHEMIA ŻYCIA (1) SKŁAD CHEMICZNY ORGANIZMÓW, MIKRO-  I MAKROELEMENTY

Definicja związków organicznych i nieorganicznych

Jak było kiedyś:

związki organiczne = wytwarzane tylko w organizmach

związki nieorganiczne = cała reszta

ale w XIX wieku udało się zsyntetyzować mocznik a potem inne związki organiczne więc…

obecnie:

związki organiczne = związki węgla

*wyjątki - np. dwutlenek węgla, węglan wapnia*

związki nieorganiczne = cała reszta

SKŁADNIKI ORGANIZMU: 

• MAKROELEMENTY (powyżej 0,01% suchej masy organizmu) 

- w tym PIERWIASTKI BIOGENNE (to te makroelementy, które występują w organizmie w największych ilościach, stanowią około 99% masy komórki)

• MIKROELEMENTY (poniżej 0,01% suchej masy organizmu)

• pierwiastki śladowe - b. małe ilości, rola wielu z nich nie jest poznana

Pierwiastki biogenne i ich rola:

C (węgiel) - podstawa wszystkich związków organicznych

H (wodór) - składnik wody i wszystkich związków org.

O (tlen) - jak wyżej + pełni rolę w oddychaniu tlenowym

N (azot) - składnik białek i kwasów nukleinowych

S (siarka) - składnik białek (2 aminokwasów - cysteiny i metioniny)

P (fosfor) - fosfolipidy, kw. nukleinowych, oraz kości

Dlaczego węgiel jest podstawą wszystkich związków organicznych?

bo może tworzyć wiązania aż z 4 innymi atomami naraz (węgla lub innych pierwiastków), tworzy więc łańcuchy, pierścienie, etc. - nieograniczona możliwość kombinacji

Rola pozostałych makroelementów: 

Wapń (Ca)

• wchodzą w skład frakcji mineralnej kości, 

• jony wapnia są niezbędne do krzepnięcia krwi, 

• jony wapnia niezbędne do skurczów mięśni (“kulturystyka”)

Magnez (Mg)

• prawidłowa praca układu nerwowego i serca,

• składnik chlorofilu,

• ponad 300 enzymów wymaga magnezu do działania, generalnie ma on pierdyliard funkcji

   

Sód, potas, chlor (Na, K, Cl)

• równowaga osmotyczna (czyli równowaga w nawodnieniu organizmu),

• przewodnictwo nerwowe (generowanie impulsów elektrycznych),

• chlor - składnik kwas solnego w żołądku (HCl)

Rola poszczególnych mikroelementów (wybranych przez podstawę programową): 

Żelazo (Fe) - składnik hemoglobiny i niektórych enzymów

Jod (I) - składnik hormonów tarczycy (tyroksyny i trójjodotyroniny)

Miedź (Cu) - składnik wielu ważnych enzymów

Kobalt (Co) - składnik enzymów oraz kobalaminy (witaminy B12) *suplementacja ważna dla wegan*

Fluor (F) - wzmacnia szkliwo zębów